Muzeum w Czarnolesie jest jedyną w Polsce i na świecie placówką muzealną poświęconą Janowi Kochanowskiemu, wybitnemu poecie i niezwykłej osobowości epoki renesansu. Obecnie placówka stanowi oddział Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Jednak jej charakter i sposób funkcjonowania jest zupełnie inny. Czarnolas to bowiem nie tylko budynek, ale przede wszystkim otoczenie – piękny park, krypty. To miejsce, które tętni życiem o każdej porze roku. Odbywają się tu koncerty, festiwale czy teatry plenerowe. Co roku placówkę odwiedza ponad 28 tys. osób.

– Ta wyjątkowa placówka zasługuje na to, aby zacząć funkcjonować samodzielnie. Chcemy, aby mogła dalej rozwijać się i to z jeszcze większą dynamiką. Ta samodzielność otworzy muzeum drogę do środków zewnętrznych na rozwój, na poszerzanie oferty czy dostosowywanie jej do oczekiwań współczesnego odbiorcy – podkreśla marszałek Rafał Rajkowski. Jak dodaje – Podział instytucji nie wpłynie negatywnie na zatrudnionych w muzeum w Czarnolesie pracowników.

Muzeum Jana Kochanowskiego rozpoczęło działalność we wrześniu 1961 r. Jego siedziba to XIX-wieczny dworek rodziny Jabłonowskich, który powstał w miejscu dawnego dworu Kochanowskich. Prezentowana w placówce ekspozycja ukazuje Jana Kochanowskiego jako europejskiego twórcę, odwołującego się do wzorów basenu Morza Śródziemnego i chrześcijańskich korzeni jego artystycznej wizji świata.

Wydzielenie Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie jest naturalnym procesem. Placówka, z ponad 28 tys. osób odwiedzających w ciągu roku ma naturalny potencjał do tego, aby stać się samodzielną instytucją, z perspektywą rozwoju i budowania własnej pozycji na mapie kulturalnej Mazowsza.

Na 2020 r. w budżecie Mazowsza zarezerwowane zostały środki na funkcjonowanie placówki w kwocie ponad 1,8 mln zł.