Patrycja Jabłońska: Podczas pandemii działalność Elektrowni przeniosła się do internetu. Teraz muzea znów będą otwarte, więc z internetu trzeba przenieść się z powrotem do rzeczywistości. Jak wyglądało otwarcie MCSW Elektrownia w środę, 5 maja? Czy wszystkie wystawy są już dostępne dla zwiedzających?

Włodzimierz Pujanek: Są dostępne, ale nie przenieśliśmy się w pełni z działania online na stacjonarne. Oprócz pracy zdalnej, zostaliśmy przy aktywnościach on-line i udostępniamy na naszym Facebooku oraz YouTubie materiały, typu spotkania z gwiazdą, czy koncerty. Pomimo ograniczeń, od momentu zamknięcia instytucji do momentu otwarcia, coś się zawsze działo, a wszystkie te poczynania były nagrywane i w tej chwili są pokazywane w sieci, żeby ludzie mogli je zobaczyć, w dobie obostrzeń. Działanie instytucji jest w tej chwili podzielone – częściowo stacjonarne i on-line.

Obecnie, stacjonarnie dla zwiedzających są dostępne dwie wystawy, które pozostały na dłużej w muzeum. Obie miały skończyć się 25 kwietnia, ale z racji tego, że instytucje kultury były zamknięte, przedłużyliśmy je. Pierwsza z nich  – Otchłanie i Labirynty, jest dziełem artysty Sławomira Marca, profesora Akademii Sztuk Pięknych z Warszawy  Będzie otwarta dla zwiedzających do 16 maja. Drugą – Piękno Idei, to 40 lat pracy twórczej Ryszarda Waśki, można ogladać do 23 maja. Obydwaj artyści są po raz pierwszy prezentowani w Elektrowni. Ryszard Waśko mieszka w Niemczech i tam działał wcześniej. Dawniej znany był bardziej z fotografii. Okazało się, że ma jeszcze jeden talent – malarstwo. Prezentujemy obrazy, które przez te 40 lat skrzętnie produkował i nikt nie miało tym pojęcia. Sławomir Marzec to też malarz, ale bardziej kolorysta. Tworzy dużo kolorowych prac, przedstawiających pejzaże. Oczywiście na swój sposób.

 Ryszard Waśko - cykl Rzeźnia

Ryszard Waśko znowu pokazuje swoje życie, w niektórych pracach sięga po wspomnienia. Niektóre z nich są tym, co przynosi codzienność. Ilustruje to, co się dzieje wokół nas. Żeby umożliwić mieszkańcom Radomia zobaczenie obydwu wystaw, zaplanowaliśmy na 15 maja Noc Muzeów. Oczywiście wydarzenie odbędzie się w reżimie sanitarnym, z ograniczeniami. Ponieważ w zeszłym roku nie była organizowana, chcemy otworzyć instytucję w 2021. Od godziny 18 do 23, będzie można dodatkowo zwiedzić obecne wystawy. Dodatkowo, na Noc Muzeów przygotowujemy pokaz filmów – pokażemy na ekranie nasze działania, które prowadziliśmy podczas zamknięcia. Te atrakcje będą dostępne do końca maja.

Mówiąc o dakszych planach – szykujemy wystawy Radomskiego Towarzystwa Fotograficznego, które będą gotowe w czerwcu. Dwie małe wystawy z okazji 60-lecia funkcjonowania RTFu. W połowie miesiąca, choć trochę dziwnie to zabrzmi, otworzymy Salon Zimowy. Generalnie salon zimowy zawsze odbywał się w grudniu (śmiech), ale pandemia pokrzyżowała nasze plany. Salon odbył się częściowo, wybrano najlepsze prace i nagrodzono artystów. Natomiast wystawy nie było i żeby dłużej jej nie przeciągać, chcemy pokazać najlepsze prace.

  Ryszard Waśko - cykl Rzeźnia

PJ: Trzeba nadrobić zaległości?

WP: Trzeba pokazać wystawę, żeby już tego nie prezdłużać. Niektórzy artyści dopytują się, czy odbędzie się Salon. Jeśli nie, zabiorą swoje prace. Wszyscy zostali poinformowani oprzeniesieniu wystawy na czerwiec. Stąd taki zamiar.

PJ: Jak wygląda współpraca z nimi podczas pandemii? Czy też chętnie przenoszą się na działania on-line?

WP: Bardzo chętnie. Do sieci przenoszą się głównie artyści, których profesją jest muzyka. Organizujemy spotkania on-line, autorzy opowiadają o swojej twórczości. Wystawy Sławomira Marca i Ryszarda Waśki, także były nagrane. Uwieczniono oprowadzanie po wystawach i oczywiście wywiady z artystami. Wiadomo, że każdy artysta, widząc co się dzieje, chętnie przedstawi swoja twórczość, malarstwo, czy muzykę, przez internet. Wszyscy łakną bezpośredniego spotkania z widzem.

W dobie pandemii, najlepszym rozwiązaniem było nagranie i upublicznienie tych wydarzeń w mediach społecznościowych, pokazanie, że artyści nadal działają i można z nimi nawiązać kontakt. Chyba każdy twórca, nie dzieląc żadnej profesji, jest chętny do współpracy i uczestniczy w pracach związanych z nagrywaniem sztuki i pokazywaniem jej online. Wpływa na to sam fakt, że ograniczone zostały środki finansowe dla nich - ograniczono umowy, czy to o dzieło, czy umowy zlecenia. Każde spotkanie, pokazanie artysty, pomaga zarówno jemu, jak i nam. Pokazujemy, że instytucja funkcjonuje, jest, żyje mimo zamknięcia, i faktu, że fizycznie nie można odwiedzić budynku. Współpraca z artystami się nie zmieniła.

  Ryszard Waśko - notatka z życia artysty

PJ: A co będzie z kinem? Kiedy będzie czynne?

WP: Kino będzie czynne dopiero od 29 maja, tak jak podano rozporządzeniu. Pierwsze seanse ruszą dopiero 4 czerwca w piątek. 29 jest sobotą, więc nie jesteśmy w stanie ściągnąć filmów od dystrybutorów. Jest to nierealne, żeby tak w krótkim czasie zorganizować wszystko. 4 czerwca już jesteśmy w stanie rozpocząć działalność kinową. Powoli  wrócimy z innymi projektami, m.in.: z Dyskusyjnym Klubem Filmowym. Na pewno pokażemy ostatnie Oscary z 2021 roku. Nie jesteśmy pewni, jakie konkretne filmy się pokażą, zależy co będzie dostępne w tak krótkim czasie. Nie zapomnimy też o najmłodszych – spróbujemy ściągnąć filmy dla dzieci, jeszcze w okresie szkolnym. Oczywiście salę kinową obejmuje reżim sanitarny. Dla widzów dostępna będzie połowa miejsc, 60 ze 120. Obowiązuje dezynfekcja i maseczki. Ruszamy 4 czerwca z kinem.

PJ: Wróćmy do kanału na YouTube i działalności w internecie – czy po reżimie sanitarnym dalej planują Państwo kontynuować obecne filmy, np.: oprowadzanie po wystawach, czy powrót do poprzednich treści, takich jak: zapowiedzi i krótkie formy?

WP: Ciężko tej chwili powiedzieć, jak będzie wyglądała działalność w internecie. Gdy obserwuję to, co się dzieje, wydaje mi się, że działalność na YouTubie raczej z nami zostanie. Na pewno podział procentowy się zmniejszy, to co będzie funkcjonowało w sieci zostanie w 30%, 20%. Na pewno po zniesieniu obostrzeń funkcjonowanie MCSW będzie w większym  stopniu stacjonarne, ale mimo wszystko ten element nagrywania spotkań, oprowadzań, będzie  publikowany online. Już w 2018, czy 2019 r. Nagrywaliśmy i publikowaliśmy spotkania i wernisaże. Pojawiały się z mniejszą częstotliwością, były inaczej nagrywane, ale obecne. Gdzieś w sieci się pokazywały, bo prowadząc instytucję, trzeba też pamiętać, że są osoby, które zanim zdecydują się na odwiedziny placówki, muszą coś zobaczyć. Wtedy były pokazywane urywki - był ten artysta, jest taka wystawa i taka wystawa. Jeżeli ją nagram, a potem pokazuję widzowi, mówię do niego - masz możliwość przyjścia, tu daję Ci wycinek tego, co możesz zobaczyć. Popatrz sobie jak to wygląda, jeżeli jesteś zainteresowany, przyjdź. W sieci to od dawna funkcjonowało. Może być tak, że już stałym elementem naszej działalności.

 Sławomir Marzec - cykl Otchłanie i Labirynty

Media społecznościowe nie znikną. Cały czas trzeba coś pokazywać, żeby mieć większy zasięg, w większym zakresie trafić do osób które, np.: nie słyszały o instytucji, sztukę współczesna średnio lubią. Może właśnie przez to, że zobaczą na YouTubie, Facebooku czy na naszej stronie, coś co ich zainteresuje, zdecydują się przyjść. Wydaje mi się, że to już zostanie elementem stałym, który będzie funkcjonował. Programy ogłoszone ostatnio przez Ministerstwo Kultury, zmierzają w stronę działania cyfrowego, kupienia sprzętu do robienia rzeczy, które umożliwiają nawet przełamywanie barier architektonicznych czy cyfrowych, więc od tego nie uciekniemy. Świat cyfrowy będzie wchodził w świat rzeczywisty i będzie elementem, na który Ministerstwo Kultury, czy w ogóle wszystkie agendy rządowe, będą kładły nacisk, dając możliwość zakupu sprzętu i częściowego przeniesienia się w sieć. Tym bardziej, że na te moment mamy ograniczania, dotyczące choćby ilości zwiedzających. Jak długo to potrwa? Dla nas najlepiej było by, żeby jak najszybciej skończyła się pandemia, ale obawiam się, że nieprędko.

Działalność cyfrowa była wcześniej obecna, ale w mniejszym zakresie. Teraz jest priorytetem, nie mamy innego wyjścia. Nawet ze względu na to, że byliśmy zamknięci, są ograniczenia, a więc ta sieć była tym podstawowym medium, żeby prezentować. Teraz jej rola się zmniejszy, ale mimo wszystko zostanie. Od tego chyba już nie uciekniemy.

 Ryszard Waśko - notatka z życia artysty

PJ: Przenoszenie działalności do sieci pomaga w pozyskaniu młodszych odbiorców, którzy są w niej aktywni?

WP: Pomaga. Przeanalizowaliśmy kto korzysta z treści udostępnianych na naszych platformach. Ankiety pokazują, że coraz więcej osób interesuje się sztuką i sięga np. na nasze strony. Wśród nich są również osoby młodsze: studenci, uczniowie szkół średnich. Dzięki temu widzimy, że młodzież bardziej interesuje się  zobaczeniem co dana instytucja sobą prezentuje. Tym bardziej, że funkcjonuje również kino, dające możliwość wykupienia dostępu do filmów, których nie da się obejrzeć w internecie. Pokazywanie się w sieci sprawiło, że młodsze pokolenia zaczęły interesować się placówką.

PJ: Jak wygląda współpraca z innymi muzeami, np.: wypożyczanie dzieł, zarówno innej instytucji, jak od tej instytucji, podczas pandemii? Czy dużo się zmieniło?

WP: Summa summarum, zmniejszyła się tylko częstotliwość wypożyczeń. Wiadomo, że każda instytucja udostępniając prace, chce je zaprezentować, widzowi, by mógł je zobaczyć stacjonarnie, przychodząc do instytucji kultury. Natomiast pokazywanie ich on-line, nie daje tego efektu. Wypożyczenia były, tylko nie w takim intensywnym zakresie - jeżeli instytucja jest zamknięta, wystawy nie zmienia się w międzyczasie. Trzeba poczekać na lepszy moment, moment otwarcia. Stosujemy się także do rekomendacji sanitarnej, choć nie jest ona obowiązkowa - w momencie wypożyczania dzieł każde z nich przechodzi dwutygodniową kwarantannę. Zanim trafi na wystawę, jest zamknięte w bezpieczny miejscu, gdzie czeka. Dopiero po 14 dniach dotykamy go, rozpakowujemy i wtedy może trafić na wystawę. Wcześniej tego nie stosowaliśmy. Teraz ze względów bezpieczeństwa, pojawiła się taka rekomendacja od instytucji, które zanim zaprezentują dzieła na wystawie, pozwalają im przejść kwarantannę.

PJ: Kwarantanna dzieł? Jak to wygląda dokładniej? Czy są do tego używane jakieś substancje?

WP: Dzieła są zamykane w specjalnym pomieszczeniu. Na dziełami sztuki nie wolno używać żadnych chemikaliów, np.: spryskiwać ich płynami do odkażania. Każda taka substancja zawiera środki chemiczne, mogące wpłynąć niewłaściwie na dzieło. Nie wolno ich stosować. Kwarantanna polega na tym, że praca przyzwyczaja się do warunków, jakie panują w danym obiekcie, w którym będzie prezentowana. Oczywiście chodzi też o to, żeby pracownicy transportujący dzieła do magazynu i zwiedzający, nie mieli możliwości zarażenia się. Na pracach, czy opakowaniach mogą pojawić się wirusy. Dlatego działamy na takiej zasadzie. Obowiązują dwa tygodnie kwarantanny, która ogranicza możliwość zakażenia i przyzwyczaja dzieła do warunków, które panują w danej instytucji. Dopiero po tym okresie, można je wyciągać i wieszać. Już przeprowadzaliśmy kwarantanny dzieł w tym roku. Nie ryzykowaliśmy. Dla bezpieczeństwa pracowników (którzy zabezpieczają się także maseczkami, rękawiczkami ) stosujemy się do zaleceń.

PJ: Dziękuję bardzo za rozmowę. Pozostaje tylko zaprosić zwiedzających, oczywiście w maseczkach, na bieżące wystawy.

WP: Na wystawy i dopiero w czerwcu do kina. Zachęcam do obserwowania naszej strony i mediów społecznościowych. Wszystkie informacje dodajemy tam na bieżąco